Het kan bezoekers van de HZ University of Applied Sciences niet ontgaan. Op het schoolplein in Vlissingen is eind juni een paviljoen van drie bij drie bij drie meter gebouwd. Het is circulair gemaakt, bestaat uit biobased materialen en heeft een groen dak. Bovendien zijn aan de binnenkant panelen geplaatst die tonen welke mogelijkheden biobased producten allemaal hebben.
Biobased paviljoen op schoolplein HZ in Vlissingen laat mogelijkheden zien en inspireert
Het paviljoen is gebouwd in het kader van het Interreg 2 Zeeeën-project Circular Biobased Construction Industry (CBCI). HZ University of Applied Sciences en Avans Hogeschool zijn als kennisinstellingen bij het project in Nederland, België, Engeland en Frankrijk betrokken. De hogescholen werken al enkele jaren samen in het Centre of Expertise Biobased Economy.
In het project CBCI kijken de partijen hoe je in de bouw grondstoffen efficiënter kunt gebruiken. De bouwsector is nog altijd een grootverbruiker en veroorzaakt veel CO2-uittoot. In het project gaat het niet alleen om materialen die tijdens de bouw worden gebruikt, maar ook tijdens de levenscyclus van het gebouw.
Traditionele grondstfoffen
Nog altijd zijn veel bouwmaterialen gemaakt van traditionele grondstoffen en kun je onderdelen niet vervangen en hergebruiken. CBCI ontwikkelt tijdens de looptijd een aantal handleidingen met technische, sociale en juridische aspecten. Nieuwe biobased producten alleen zijn namelijk niet voldoende. Om de omslag naar een biobased bouw te maken heb je ook andere regelgeving, nieuwe werkwijzen en soms zelfs andere vaardigheden nodig. De handleidingen zijn bedoeld voor de bouwsector, vastgoedontwikkelaars en -eigenaren, leveranciers en betrokken instellingen en organisaties. Inspirerende projecten moeten helpen om het model te maken. De twee meest aansprekende voorbeelden zijn renovaties op circulaire wijze van een kliniek van zorginstelling Emergis in Kloetinge en een gebouw van de universiteit KU Leuven in Gent.
Koppelstuk
Het paviljoen op het schoolplein in Vlissingen is een kleiner project, maar laat goed zien wat er mogelijk is op het gebied van circulair bouwen en biobased materialen. Enerzijds door de constructie waarin onder meer bamboe, sedumdelen (op het dak) en gevelelementen van biocomposiet Nabasco zijn verwerkt. Anderzijds zie je aan de binnenkant isolatiepanelen van biobased materialen zoals vlas, mycelium en schelpen. Daarmee is het naast een schaduwplek voor studenten een tentoonstellingsruimte. Het paviljoen past bovendien in de plannen van de HZ om het schoolplein te vergroenen.
Bij dit project zijn meerdere studenten betrokken. Engineering-student Federico Peters van de HZ is er één van. Hij heeft voor zijn stage bij het lectoraat Biobased Bouwen een houten koppelstuk voor de palen ontworpen waardoor je het gebouw aan het einde van de gebruiksfase eenvoudig uit elkaar kunt halen. Met het stuk kun je de palen langer of korter maken. “Het is mooi dat het nu in de praktijk is toegepast. Iets kan op de computer perfect werken, maar zodra je het gaat gebruiken, stuit je op allerlei dingen waarmee je toch geen rekening hebt gehouden. Dat maakt dit zo nuttig.”
Bedenken en ontwerpen
Naast Peters hebben studenten van HZ Green Office en eerstejaars Bouwkundestudenten Sanne Jenster en Coerd van Helden meegewerkt. “Wij zijn bezig geweest met het bedenken van de opbouw en het ontwerpen van onderdelen”, zeggen zij.
Het tweetal heeft in de SPARK Makers Zone in Den Bosch alle onderdelen gemaakt, zodat op het schoolplein alles alleen nog in elkaar moest worden gezet. HZ-docent en onderzoeker Phoebus Panigyrakis heeft de studenten begeleid. “Een Engineering- of Bouwkundestudent zit normaal veel achter zijn computer, nieuwe ontwerpen te bedenken, maken en berekenen. Voor dit project moest er veel meer gebeuren. Naast het werken in een team waren de studenten ook verantwoordelijk voor de inkoop, de planning en alle logistiek rondom de bouw van het paviljoen.”
Panigyrakis hoopt dat het paviljoen helpt om biobased bouwen bekender te maken. “De ontwikkelingen op dit vlak gaan razendsnel, maar biobased bouwen is nog niet populair. Er zijn voldoende duurzame alternatieven voor traditionele bouwmaterialen, maar deze zijn nog bij te weinig mensen bekend. Ze kennen de oplossingen niet of weten niet hoe het werkt”, legt hij uit. “Met een project zoals dit proberen we mensen te verleiden om toch met producten van bijvoorbeeld riet en vlas aan de slag te gaan.”
Voortzetting
Panigyrakis en zijn collega-onderzoeker en projectleider Jasper Sluis hopen dat het project met het paviljoen wordt voortgezet. “Dit is gemaakt voor en door studenten en past dus bij de gedachte om onderwijs en onderzoek samen te brengen. Hier leren de studenten ontzettend veel van. Bovendien realiseren ze daadwerkelijk iets. Dat maakt het zo mooi”, zegt Sluis. “Het biobased paviljoen past ook bij de ambities van de HZ. Zie dit paviljoen als een 1.0-versie. Veel is goed gegaan, maar we kunnen ook nog veel verbeteren. Ik hoop dat we dat kunnen doen met een paviljoen 2.0, 3.0 en ga zo maar door.”
