Jul 14, 2017 2:53:14 PM

Duurzaamheid evolueert in een circulaire economie

Circulaire economie, de nieuwste modegril? Of is er na de duurzaamheidsrage echt iets nieuws onder de zon? En biedt het kansen voor de toeristisch-recreatieve sector?

Duurzaamheid in beleidsstukken
Het afgelopen decennia was er geen beleidsstuk waarin duurzaamheid niet werd genoemd. Het woord vormde een zekerheidje tijdens de woordenbingo. Ondanks dat duurzaamheid met haar people, planet en profit een zinvol kader vormt, kan je stellen dat duurzaamheid vaak niet altijd de vele beleidsnotities is ontstegen. De vele keurmerken zijn in zekere zin illustratief. De talloze afvinklijsten vormen een papierenwerkelijkheid en maken zelden of nooit onderdeel uit van het verdienmodel.

Circulaire economie: hetzelfde begrip?
Bij een circulaire economie ligt dat anders. Maar allereerst antwoord op de vraag ‘wat is circulaire economie?’. Vaak wordt het omschreven als “een economisch en industrieel systeem dat de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen en het herstellend vermogen van natuurlijke hulpbronnen als uitgangspunt neemt, waarde- vernietiging in het totale systeem minimaliseert en waardecreatie in iedere schakel van het systeem nastreeft” (RLI, 2015).

Waarin verschilt circulaire economie nu met zijn voorgangers? Of blijft het bij vage terminologie? Circulaire economie is feitelijk niks nieuws. Het borduurt voort op de kennis rondom duurzaamheid, cradle to cradle en recycling. Maar waar deze zaken slechts op papier of op kleine schaal verandering brachten binnen het toerisme heeft circulaire economie de potentie uit te groeien tot iets groters, minder abstract en dus beter toepasbaar.

Circulaire economie gaat uit van het verminderen van afval door recycling, maar ook de reductie van het gebruik van grondstoffen. Daarnaast worden producten zo ontworpen dat ze langdurig meegaan of eenvoudig uit elkaar zijn te halen voor onderhoud of hergebruik (RLI, 2015).

Slim en anders ondernemen
Bijvoorbeeld in een circulaire economie zou Apple de stroom en internet betalen voor de Ipad, want als consument wil je eigenlijk alleen maar o.a. eenvoudig informatie kunnen zoeken en belevenissen delen. Het device ‘de Ipad’ is slechts hiervoor een middel dat zonder stroom en internet niet werkt. Doordat Apple verantwoordelijk is voor deze kosten zou zij inzetten op een energiezuinige Ipads. Idealiter is Apple ook verantwoordelijk voor de oude IPads, waardoor Apple minder vaak nieuwe Ipads met nieuwe snoertjes zou uitbrengen. Het bedrijf zou ten eerste wachten tot echt nieuwe innovatie en ten tweede zou zij de onderdelen van de IPad recyclebaar maken. (MT, 2016).

Dit klinkt wellicht nog wat als een ver van mijn bedshow, toch heeft circulaire economie het voordeel dat het meelift op de positieve vibe van (technologische) start-ups, deeleconomie en smart technologie. Daarnaast gaat het over slim en anders ondernemen in plaats van enkel een beter milieu. Daarmee ontdoet het zich gelijk van een grijs wollensokken imago. Het is namelijk economisch lucratief en leidt tot nieuwe verdienmodellen. Zo berichtte TNO dat circulaire economie leidt tot onder meer een economische groei van 7,3milajrd euro per jaar.

Nederland Circulair publiceerde 50 best practices, projecten die meededen aan de wedstrijd Circulaire Icoonprojecten 2015, waarin 50 ondernemers het goede voorbeeld geven (Nederland Circulair!, 2015). Vanuit toeristisch perspectief trekken vooral Instock en Sustainer homes de aandacht. Sustainer homes; Een vakantiehuisje dat binnen twee dagen op elk gewenste locatie kan staan en geheel zelfvoorzienend is. Hierbij wordt vooral veel gebruik gemaakt van gerecyclede materialen. De designstoelen zijn ge3-d geprint met plastic uit oude koelkasten. Ook de andere projecten vormen een bron van inspiratie!

Ondernemers uit toeristische sector die circulair denken
Een organisatie die momenteel de circulaire economie volledig heeft omarmt is StayOkay.  In tal van producten hanteren zij het circulair denken. In 2016 won het hostelketen zelfs de Triodos Hart-Hoofdprijs. Nadat StayOkay de door haar verhuurde fietsen volledig bestaan uit materialen van oude fietsen, gaf Stayokay begin dit jaar aan dat haar medewerkers gekleed zullen worden in volledig gerecyclede kleding. Zo is de eerste generatie bovenkleding van 100% recycled materiaal gemaakt, bestaande uit gebruikte kleding en PET-flessen.

Bovenstaande initiatieven worden vaak aangehaald als succesverhalen, maar we moeten kritisch blijven. Vragen stellen waar lopen ondernemers tegen aan bij het implementeren van zo’n nieuw verdienmodel? Is het op het termijn ook echt rendabel voor de ondernemer? Wat zijn de effecten van zo’n circulair verdienmodel op de gastbeleving oftewel de impact op de customer journey? Het feit dat grote multinationals als Philips overstappen op circulaire verdienmodellen geeft de burger in ieder geval moed.

Circulair denken in het hoger onderwijs
Ook binnen HZ University of Applied Sciences wordt circulair denken steeds belangrijker. HZ combineert het circulair denken met de biobased economy, waardoor het voorheen holistische begrip duurzaamheid steeds meer praktische inhoud krijgt. Opleidingen als bouwkunde, engineering, technische bedrijfskunde, International Business & Management Studies en zelfs de Pabo integreren het in haar opleidingen. Multidisciplinair werken deze opleidingen en lectoren samen met Avans onder de vlag van Centre of Expertise Biobased Economy aan uiteenlopende projecten zoals een biobased brug in Eindhoven.

Praktijkgericht onderzoek doen met studenten? Ga met HZ in gesprek.

 

Ook interessant

Onderzoek, JRCZ
Onderzoek
Mar 18, 2022 3:20:02 PM

Bierbrouwen met regenwater